Het eerste wat opvalt als we haar kantoor in Steenwijk binnenlopen is de toga in de hoek. Wilma Bouma (43) is advocate in Steenwijk, gespecialiseerd in Arbeids-, Verbintenissen- en Familierecht. Al bijna 20 jaar weet zij zich als vrouwelijke advocaat makkelijk staande te houden in een over het algemeen door mannen overheerste wereld. Daarnaast schrijft zij regelmatig de column ‘Recht en Krom’ in ‘Straatkrant De Riepe’. Tijdens ons gesprek zit ze op het puntje van haar stoel, straalt kracht en onverzettelijkheid uit, maar ook betrokkenheid. Zij luistert erg goed, ziet alles en reageert zeer alert op wat er gezegd wordt.

Toga

‘De toga (symbool voor neutraliteit en het afwijzen van ijdelheid) is een noodzakelijk kwaad,’ vertelt Wilma Bouma enthousiast, roerend in haar koffie. ‘Ik probeer dingen indien mogelijk buiten de rechtbank om te regelen. Ik vind mijzelf dan ook meer een procesbegeleider dan advocaat. Uitgangspunt is altijd de mens, weliswaar aan verschillende kanten staand, maar waar wel de mogelijkheid bestaat om bruggen te bouwen. Tenminste … als je uitgaat van de overeenkomsten in plaats van de verschillen.’

Vrouw versus man

Het vrouw-zijn speelt volgens haar weinig in de advocatuur. ‘Natuurlijk zie je ook in mijn vak vaak haantjesgedrag bij mannelijke collega’s. Ik ben meer op zoek naar de verbinding en vind overleg vaak de beste oplossing. Als je een keer laat zien dat je niet met je laat sollen ontstaat er al gauw wederzijds respect. Natuurlijk heb je een bepaalde status als advocaat, maar dat is niet wat mij motiveert. Ik wil mensen goed helpen. Als iemand in zak en as binnen komt en hij of zij gaat vol energie weer weg, met het idee dat hij of zij weer de regie in eigen hand heeft, dan ben ik tevreden.

Omgaan met mensen

Wetkennis is natuurlijk belangrijk, maar wat volgens Wilma veel belangrijker is: het kunnen omgaan met mensen. ‘Ik ben afgestudeerd in het arbeidsrecht en mijn mentor was een oud-vakbondsman. Van hem heb ik geleerd dat in de emotie zowel van werkgever en werknemer vaak veel overeenkomsten te vinden zijn, terwijl ze zich daar niet van bewust zijn. Als je de partijen dus laat zien wat en hoe er dingen spelen, is het begrip voor elkaar veel groter en worden de eisen vaak veel reëler. Mijn taak is het dan om dat proces op gang te brengen en inzichtelijk te maken wat wel en niet haalbaar is.’

Wederzijds begrip

Om haar manier van werken te illustreren geeft Wilma als voorbeeld een collectief ontslag bij een werkgever. ‘Ik begeleidde beide kanten. Zowel met werkgever als werknemer was ik in gesprek en we stelden vast dat we het UWV buiten spel wilden houden. Goede communicatie is daarbij fundamenteel. Ik heb alles uitgelegd en hen uitgenodigd. Na een normaal welkom heb ik laten zien welke posities werden ingenomen. Er ontstond wederzijds begrip. Ook de baas had het er moeilijk mee dat iemand die veertig jaar bij hem gewerkt had, nu weg moest. Uiteindelijk hebben we door rekening te houden met elkaar een oplossing gevonden waarmee iedereen tevreden was. De werknemers hadden het gevoeld dat zij gehoord waren en een deel van eisen gerealiseerd waren. De baas had het gevoeld dat hij ‘zijn’ mensen het maximale had gegeven zonder de toekomst van het bedrijf in gevaar te brengen. Het is vaak gewoon een beetje geven en nemen. Iedereen tevreden.’

Denken in oplossingen

‘Voor mij is dat heel essentieel. Het is niet alleen een kwestie van halen, maar ook van brengen. De advocatuur en de juridische kant zijn alleen een middel. Als het op een andere manier opgelost kan worden, kies ik vaak daarvoor. Mensen komen vaak down binnen. Zij moeten eerst hun verhaal kwijt en pas daarna staan zij open voor oplossingen. Als zij na een gesprek zichtbaar opgelucht het kantoor verlaten, dan is mijn missie geslaagd. Ik denk niet in problemen maar in oplossingen. Ik neem informatie tot mij en fungeer als filter om hoofd- en bijzaken te onderscheiden. Ik ben de procesbegeleider, die een plan de campagne maakt. In het actieplan probeer ik ook zoveel mogelijk de verwachtingen te kanaliseren, met daarin vooral aandacht voor de mogelijke oplossingen.
Dat laatste hoeft niet persé altijd bij de rechtbank te liggen. Het is denken in mogelijkheden en dat kan verrassende (en soms hele simpele) acties opleveren.
Het denken in verschillende mogelijkheden maakt mijn werk afwisselend en uitdagend. Door het delen van al mijn kennis ben ik in staat om partijen bij elkaar te brengen, of de juiste positieve vervolgstappen te initiëren.’

Klik met de klant

Belangrijk voor Wilma is de klik met de klant. ‘Zo heb ik ooit een scheiding van een mevrouw voor haar goed geregeld. We hebben nog steeds contact, komen bij elkaar thuis. Bij een bezoek van haar waren mijn kinderen liedjes van Ellie en Rikkert aan het zingen. Dat waren vrienden van haar en zij beloofde dat zij wel een optreden van hen kon regelen op de school van de kinderen. Uiteindelijk werd dat een privé- optreden bij ons thuis van alleen Ellie. Prachtig. Zo ben ik ook in contact gekomen met De Riepe. Mij werd verteld dat De Riepe nog iemand zocht. De onderkant van Nederland spreekt mij aan, We hebben het allemaal heel druk met allerlei projecten en hulpacties in Afrika, maar hier is ook nog genoeg te doen. Daar waar ik kan probeer ik mijn steentje bij te dragen,’ aldus de advocate.

Interview in De Riepe (Straatmagazine Noord-Nederland) december 2017.
Tekst: Arnold de Meijer
Foto: Anton Markov